کلیک کنید

بنا بر داده های رسمی، اقتصاد بریتانیا در نیمه اول سال ۲۰۱۵ میلادی با سرعتی کندتر از آنچه پیش بینی شده بود رشد کرده است.بنا بر اعلام مرکز ملی آمار بریتانیا، نرخ رشد اقتصادی این کشور در سه ماهه سوم سال از میزان پیش بینی شده کمتر بوده است. تولید ناخالص داخلی بریتانیا طی ماههای ژوئیه تا سپتامبر تنها ۰.۴٪ رشد کرده که ۰.۱ درصد کمتر از نرخ رشد در سه ماهه دوم یعنی آوریل تا ژوئن است.در مقابل، طی سه ماهه سوم سال با توجه به افزایش قدرت خرید بریتانیایی ها، میزان تقاضای داخلی افزایش یافته است. تورم صفر و افزایش سطح دستمزدها عمده دلایل افزایش قدرت خرید ساکنان این کشور بوده است.در این دوره میزان کسری بودجه بریتانیا نیز در همان سطح ۲.۱ درصد باقی مانده و تغییری نکرده است.

نگاهی به رویدادهای اقتصادی مهم در سال ۲۰۱۵ و چشم انداز بازارها برای سال آینده

رویدادهای غیر منتظره زیادی در سال جاری بازارهای جهانی را به لرزه در آورد. نوسانات بازارهای ارز، بسته های محرک اقتصادی در اروپا، دوشنبه سیاه در چین و افزایش نرخ بهره بانک مرکزی آمریکا در پایان سال، و سقوط قیمت نفت.. همه اتفاقاتی بودند که بازارها را تحت تاثیر قرار دادند. در این ویژه برنامه مجله بازرگانی خاورمیانه مروری می کنیم بر تمام این اتفاقات و درمورد پیش بینی های بازارهای خاورمیانه و شمال آفریقا برای سال آینده میلادی با کارشناس برنامه نورالدین الحموری از ابوظبی بحث می کنیم.

یورونیوز: شما در طول سال با ما بودید و خیلی از اتفاقات مهم سال را برای ما تفسیر کردید. خیلی خلاصه وضعیت بازارها در سال گذشته را چطور توصیف می کنید؟

نورالدین الحموری: «اگر بخواهیم خیلی خلاصه بگویم سال گذشته سالی بی ثبات بود پر از رخدادهای غیرمنتظره با تأثیر منفی بر بازارها و اقتصاد جهانی.»

وضعیت اقتصاد ایالات متحده آمریکا بعد از افزایش نرخ بهره بانک مرکزی

به نظر می رسد اجماعی بین تحلیلگران اقتصادی برقرار بود. از ایالات متحده شروع کنیم. در رخدادی تاریخی بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را بالا برد، اما حرف ها و نگرانی های طولانی در باره نرخ بهره به ناپایداری وضع بازار سهام در کشورهای نوظهور و بازارهای جهانی سهام دامن زد و شاهد حدود ۱۱% افزایش نرخ برابری دلار بودیم. نرخ تورم در امریکا هنوز کم تر از هدف بانک مرکزی این کشور است.

یورو نیوز: بعد از افزایش نرخ بهره بانکی چه چیزی در انتظار اقتصاد آمریکاست؟ مرحله بعدی برای بانک مرکزی این کشور چیست؟

نورالدین الحموری: «چنانچه ارزش دلار آمریکا همچنان در سال ۲۰۱۶ بالا برود، به نظر می رسد که اقتصاد آمریکا تحت فشار قرار خواهد گرفت. بویژه از نظر رشد اقتصادی و نرخ تورم که منجر خواهد شد که فدرال رزرو قبل از اتخاذ هر تصمیم جدید برای تشدید سیاستهای خود، تامل کند. مگر اینکه اوضاع طور دیگری پیش برود. برآورد ما از سیاست های فدرال رزرو این است که این بانک زمان مناسبی را برای افزایش نرخ بهره انتخاب کرد. در حال حاضر پس از افزایش نرخ بهره سپرده ها، فدرال رزرو گوش به زنگ است و تمام آمار و ارقام و تحولات اقتصادی را به دقت زیر نظر دارد و هر نوع سیاستگذاری بعدی فدرال رزرو بر اساس این داده های اقتصادی خواهد بود.»

“دوشنبه سیاه” آسیا و سیاستهای پولی منطقه پولی یورو

به نظر می رسد لزوم رعایت احتیاط محدود به آمریکا نیست ودرباره اروپا هم باید محتاط بود. بانک مرکزی اروپا، برنامه خرید اوراق قرضه دولتی را در ماه مارس آغاز کرد. در واقع امسال برای ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا سال سختی بود. ماریو دراگی امید داشت که بسته های محرک اقتصادی این نهاد، اقتصاد منطقه پولی یورو و را به حرکت در آورد و با این امید از سیاست های بانک دفاع می کرد. از آغاز سال تا کنون نرخ برابری یورو حدود ۱۳% کاهش داشته است و اخیراً نشانه های مثبتی در نرخ تورم و تولید ناخالص داخلی و همچنین وضع بازار کار دیده می شود.

یورونیوز: آیا برنامه خرید اوراق قرضه دولتی می تواند در منطقه یورو تأثیر گذار باشد. وضعیت اقتصاد اروپا سال آینده چه خواهد بود؟

نورالدین الحموری: «سیاست های بانک مرکزی اروپا درست بود. بانک در لحظه مناسب تصمیمات درست اتخاذ کرد و نشانه های بهبود اقتصادی هشت ماه پس از آغاز برنامه خرید اوراق بها دار نمایان شد. کاهش نرخ برابری یورو همراه با بسته ها ی محرک اقتصادی بانک مرکزی اروپا احتمالاً برای به ثبات رساندن وضعیت اقتصادی و بهبود آن در سال ۲۰۱۶ کافی خواهد بود. ما فکر می کنیم که اقتصاد اروپا وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد اما اگر رشد اقتصادی در جهان همچنان کندتر شود مشکلاتی پیش خواهد آمد و دستکم در سه ماهه اول سال ۲۰۱۶ تأثیر منفی بر بازارهای اروپا خواهد داشت. خوب است اشاره کنیم که احتمال دارد بانک مرکزی بریتانیا نرخ بهره اش را در سال ۲۰۱۶ افزایش دهد که می تواند عاملی در افزایش فشار بر سهام بریتانیا و اروپا شود.»

در “دوشنبه سیاه” سهام چین با افت شدید همراه بود و فروش بی سابقه سهام چین در بازارهای آسیا و بازارهای جهانی را به همراه داشت. با وجود سیاست های چین برای تند کردن چرخ اقتصاد، رشد اقتصاد هم چنان کندتر می شود اما یوان چین وارد سبد ارزهای ذخیره (بین المللی) شد. ژاپن نتوانست از وضعیت کسادی اقتصاد خارج شود.

یورونیوز: چه وضعیتی برای سهام و ارزهای آسیایی در سال ۲۰۱۶ پیش بینی می کنید؟

نورالدین الحموری: «علی رغم همه حرف ها در طول سال در باره ی کند شدن رشد اقتصاد چین که ما فکر می کنیم کندشدنی سالم و عادی است، یوان با وزن ۱۱% وارد سبد ارزهای ذخیره (بین المللی) شد. همین برای این که بدانیم چه قدر وضع اقتصاد چین مستحکم است کافی است. ما اعتقاد داریم که در طول سال آینده اقتصاد چین قوی تر خواهد شد و در درازمدت جذابیت بازار چین برای خرید کالا و سرمایه گذاری بیشتر خواهد شد به ویژه پس از این که قرار گرفتن یوان چین در مجموعه ارزهای ذخیره (بین المللی) تثبیت شود. انتظار می رود در پنج سال آینده بیش از یک هزار میلیارد دلار وارد بازار چین شود. در این بین خیلی ها هم به بازار ژاپن فکر می کنند. علی رغم آمار و ارقام منفی در سه ماهه ی سوم سال به نظر می رسد آمار مربوط به سه ماهه ی چهارم بهتر باشند. در سال آینده به ین ژاپن امیدواریم و فکر می کنیم در سال ۲۰۱۶ عملکرد ین ژاپن در قیاس با سبد ارزهای بین المللی خیلی خوب باشد.»

قیمت پایین نفت و بازارهای خاورمیانه

تنشهای ژئوپولیتیک در سال ۲۰۱۵ زیاد بود اما مهم ترین رخداد برای بازارهای منطقه کاهش شدید قیمت نفت وانفعال اوپک در واکنش به عرضه بیش از تقاضای نفت در بازارهای جهانی بود. از سوی دیگر امسال ایران توافق نامه ای تاریخی را امضا کرد که به دوران تحریم های اقتصادی پایان می دهد. بازارهای سهام کشورهای خاورمیانه ها نامزد دریافت جایزه بدترین عملکرد از سال ۲۰۰۹ تا کنون شده است.

یورونیوز: برای قیمت نفت و وضعیت بازارهای خاورمیانه و شمال آفریقا چه پیش بینی هایی می شود؟

نورالدین الحموری: «عوامل دخیل در کاهش قیمت نفت تأثیرشان را گذاشته اند. قیمت نفت خیلی پایین آمد و به سطحی رسیده که از ۲۰۰۸ تا کنون سابقه نداشته است. اما اگر به گذشته نگاه کنیم قیمت نفت خام قبل از افزایش پیوسته و رسیدن به قیمت هربشکه صد دلار در همین حدود بود. بنابراین فکر می کنیم که احتمال دارد بازار نفت درسال ۲۰۱۶ به ثبات برسد و قیمت نفت هم بیشتر شود. خوب است اشاره کنیم که اگر فشار روی قیمت نفت ادامه پیدا کند اوپک ممکن است نشست اضطراری برگزار کنید به ویژه همان طور که بسیاری از اعضای اوپک می گویند وقتی که تولیدات نفت ایران وارد بازار شود. فشار بر بازارهای سهام خاورمیانه و شمال افریقا در سال ۲۰۱۶ ادامه خواهد داشت. اما برغم تنش های مداوم ژئوپلتیکی در پنج سال گذشته شاهد بودیم که ارزش این سهام پس از هر افت در سال گذشته به سرعت به ارزش قبلی خود بازگشت. بنابراین ارزش سهام در بازارهای این منطقه هم به احتمال زیاد به پایین ترین سطح خود رسیده و به همین دلیل جذابیت زیادی برای بعضی خریداران سهام خواهد داشت و در گذشته هم شاهد چنین وضعیتی بوده ایم.»

یورونیوز: سرمایه گذاران سراسر جهان بعد از این سال پر دردسر خواستهای متعددی دارند. در زمینه تجارت، سرمایه گذارها در سال ۲۰۱۶ چه چیزهایی را باید در نظر داشته باشند؟

نورالدین الحموری: «در تجارت ارز به نظر ما در سال آینده سرمایه گذاری در ین ژاپن ترجیح دارد. بازرگانان باید با دقت ارقام اقتصادی را از نزدیک دنبال کنند به خصوص آمار مربوط به اقتصاد امریکا را. هنوز نمی دانیم افزایش نرخ بهره بر اقتصاد امریکا و به ویژه بر بازار اوراق قرضهض چه تأثیری خواهد گذاشت. مهم ترین اینها «اوراق قرضه پربازده» است که بیشتر به بخش انرژی مربوط می شود. باید آعداد و آمار اقتصادی را به دقت دنبال کرد چون تأثیر رخدادهای اقتصادی بیشتر از گذشته خواهد بود. سه ماهه اول سال آینده چالش های زیاد به همراه دارد و نقاط ابهام فراون است از جمله سوددهی شرکت های سراسر جهان در اقتصادی که رشدش کند می شود و همینطور بی ثباتی قیمت نفت. بنابراین تجار باید هر روز وقت بگذارند تا در باره ی چرخه ی تجاری روزانه و میان مدت شان تصمیم های مهم بگیرند.»

قیمت نفت برنت دریای شمال روز دوشنبه در اوایل کار بازار معاملات نفتی با ۲ درصد کاهش به رقم ۳۶ دلار ۱۳ سنت در ازای هر بشکه رسیده است. این اولین بار از سال ۲۰۰۴ است که قیمت نفت برنت به این رقم می رسد. هر بشکه نفت خام سبک آمریکا نیز ۳۴ دلار و ۳۲ سنت در این بازارها معامله شده است.حجم بالای تولید نفت و عرضه طلای سیاه همچنین عدم افزایش میزان تقاضا به سقوط قیمت نفت دامن زده است. از سوی دیگر، بازار نگران افزایش حجم تولید و صادرات ایران، یکی از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک است. مقامات این کشور بارها از افزایش روند تولید روزانه در صورت حذف کامل تحریمهای بین المللی سخن به میان آورده اند.تصمیم بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا مبنی بر افزایش نرخ بهره این نهاد و به دنبال آن، بالا رفتن ارزش دلار نیز در کاهش مجدد قیمت نفت در بازار که معاملات آن با واحد پولی ایالات متحده صورت می گیرد نقش داشته است.

بانک مرکزی ژاپن در چهارچوب اجرای برنامه های حمایتی خود بازخرید صندوقهای سهام در بازار بورس را در دستور کار خود گنجانده است. سیاستگذاران این نهاد در آخرین نشست سال ۲۰۱۵ برای تقویت و حمایت شرکتها در سرمایه گذاری این تصمیم را اتخاذ کرده اند.اما در این جلسه تغییری در میزان خرید اوراق قرضه این نهاد ایجاد نشد. بانک مرکزی ژاپن برای بالابردن نرخ تورم و مبارزه با خطر تورم منفی در کشور سالانه ۶۰۴ میلیارد یورو اوراق قرضه خریداری می کند.

رهبران حوزه پولی یورو با اعطای یک میلیارد یورو کمک مالی به یونان موافقت کرده اند. پرداخت این کمک مالی منوط به تایید چند شرط تکنیکی است.براساس گزارشها حوزه پولی یورو زمانی موافقت خود را با اعطای این کمک مالی اعلام کرده که دولت یونان از تقدیم لایحه ای به پارلمان برای رسیدگی به امور اجتماعی و آرام کردن مخالفان تدابیر ریاضتی صرف نظر کرده است.آتن باید برای دریافت سومین بسته نجات مالی خود معادل ۸۶ میلیارد یورو تدابیر اصلاحی زیادی را در کشور به مرحله اجرا درآورد.

روسیه حجم صادرات نفت خود به آسیا را افزایش داده است. حجم صادرات نفت این کشور به قاره آسیا بین ماههای ژانویه تا نوامبر سال ۲۰۱۵ رشدی معادل ۲۲.۵۳ درصد داشته که در این زمان از میزان صادرات عربستان سعودی بزرگترین صادرکننده نفت بالاتر است.میزان فروش نفت این کشور به رقم ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده که نسبت به یک ساله گذشته ۲۳ درصد رشد دارد. با این روند سهم روسیه از بازار نفت آسیا از ۴.۷ درصد به رقم ۷.۳ درصد افزایش یافته و این کشور در ردیف پنجم بزرگترین کشورهای صادرکننده نفت به آسیا قرار گرفته است.

پس آغاز بحران اوکراین و به مرحله اجرا درآمدن تحریمهای اقتصادی کشورهای غربی علیه روسیه، این کشور سیاست گسترش معاملات نفتی خود با آسیا را در دستور کار قرار داد.از سوی دیگر کاهش ارزش روبل واحد پولی روسیه در برابر دلار آمریکا هزینه تولید نفت را کاهش داده و واردات آنرا برای مشتریان روسیه مقرون به صرفه کرده است.اکنون روسیه می تواند خطر بزرگی برای سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک باشد که برای حفظ سهم و نفوذ خود در بازار معاملات نفتی از کاهش حجم تولیدات خود سرباز می زند.

کلیک کنید

سیاستگذاران بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه در پایان نشست دو روزه خود در واشنگتن نسبت به افزایش نرخ بهره بانکی این نهاد اتخاذ تصمیم کردند.بنابراین بر روی افزایش ۰.۲۵ درصدی این نرخ و رساندن آن به رقم بین ۰.۲۵ تا نیم درصد توافق حاصل شده است. این نرخ از ۵.۲۵ درصد در سال ۲۰۰۷ به حدود ۰.۱۰ درصد تا پیش از نشست پانزدهم و شانزدهم دسامبر سال ۲۰۱۵ تنزل یافته بود. کمیته سیاست پولی تصریح کرده تا پایان سال ۲۰۱۶ به تدریج این نرخ بهره افزایش داشته باشد.

جانت یلن با شرکت در یک کنفرانس خبری درباره این تصمیم گفت: «این تصمیم به یک دوره استثنایی هفت ساله که طی آن نرخ بهره بانک مرکزی نزدیک به عدد صفر بود پایان بخشید. برای تقویت اوضاع اقتصادی و عبور از بدترین بحران اقتصادی و رکود، این نرخ بهره در این حد حفظ شده بود. اکنون کمیته سیاست پولی نسبت به ظرفیت اقتصادی کشور برای تقویت بیشتر خود خوشبین است.»بانک مرکزی آمریکا بویژه پس از آغاز بحران اقتصادی برای تقویت بنیه اقتصادی کشور مرتبا نرخ بهره خود را کاهش داد. منشاء این بحران اعطای وسیع وامهای دارای ریسک در ایالات متحده بوده است. دامنه این بحران خصوصا پس از ورشکستگی بانک بزرگ «لمن برادرز» در سال ۲۰۰۸ به تدریج گسترش یافت و بحران اقتصادی به همه دنیا سرایت کرد.

سیاستگذاران بانک مرکزی ایالات متحده برای مقابله با این روند علاوه بر کاهش نرخ بهره تدابیر دیگری از جمله اجرای برنامه بازخرید ماهانه اوراق قرضه دولتی و تزریق پول به بدنه اقتصادی کشور را در دستور کار قرار دادند.اکنون باید دید تغییر جهت سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا از طریق افزایش نرخ بهره چه تبعاتی برای اقتصاد این کشور و دنیا خواهد داشت.افزایش نرخ بهره بانک مرکزی آمریکا نشان دهنده اعتماد این نهاد به اوضاع اقتصادی این کشور است. اما خارج از ایالات متحده این تغییر و تحول چگونه ارزیابی می شود؟ در این رابطه یورونیوز با کرگ ارلام، تحلیلگر بازارهای مالی در لندن گفتگو کرده است.

یورونیوز: تا به این لحضه شاهد واکنش مثبت بازارهای مالی بودیم فکر می کنید آیا این روند ادامه داشته باشد؟

کرگ ارلام: «فکر می کنم ادامه داشته باشد. بازارهای مالی نیز از این افزایش نرخ بهره استقبال کرده اند. افزایش تدریجی این نرخ برای جلوگیری از آشفتگی در بازار و مقابله با کندی روند رشد اقتصادی ایالات متحده ضرروی است. بازارها نشان دادند که از تصمیم سیاستگذاران بانک مرکزی حمایت می کنند. مطرح شدن افزایش نرخ بهره غیرقابل اجتناب بود. زیرا نرخ بیکاری به رقم ۵ درصد رسیده و اشتغالزایی در آمریکا روندی صعودی به خود گرفته است. در نتیجه این بهترین زمان برای این افزایش بوده است. این اقدام ترید را که در سال جاری بر روی بازارهای مالی سایه افکنده بود از بین برده است.»

یورونیوز: فکر می کنید این افزایش نرخ بهره چه تبعاتی برای اقتصاد اروپا و حوزه پولی یورو داشته باشد؟

کرگ ارلام: «در حال حاضر حوزه پولی یورو برای سرمایه گذاران جاذبه دارد. فکر می کنم واقعا این منطقه در انتهای تونل قرار گرفته است. حجم گسترده برنامه حمایتی بانک مرکزی اروپا و تحول در سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا حوزه پولی یورو را به منطقه ای مناسب برای سرمایه گذاری تبدیل کرده است. بازارهای بورس از برنامه حمایتی بانک مرکزی آمریکا سود زیادی بردند اکنون با تبیین سیاستهای پولی سختگیرانه می توان ورود پول و سرمایه به حوزه پولی یورو را متصور شد. همانطور که گفتم در بهترین زمان قرار داریم زیرا اوضاع اقتصادی در حوزه پولی یورو بهبود می یابد. همه مشکلات مربوط به یونان، ایتالیا و اسپانیا نیز در حال حل شدن است.»

یورونیوز: آیا تصمیم بانک مرکزی آمریکا خبری بدی برای بازار قدرتهای نوظهور اقتصادی محسوب می شود؟

کرگ ارلام: «بازارهای قدرتهای نوظهور اقتصادی این تصمیم را در محاسبات خود لحاظ کرده اند. در ماه اوت شاهد آشفتگی زیادی در این بازارها بودیم امری که موجب شد بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره خود را در ماه سپتامبر افزایش ندهد. فکر می کنم بازار قدرتهای نوظهور اقتصادی به تدریج این تحول را وارد محسبات خود کرده است. اکنون برخی کشورها مانند برزیل با داشتن بدهی های زیاد به دلار، رکود اقتصادی و کسری بودجه بالا نسبت به این افزایش نرخ بهره حساسیت بیشتری دارند. اما اعتقاد دارم بیشتر کشورهایی که در ردیف قدرتهای نوظهور اقتصادی هستند انعطاف پذیری بیشتری به این تغییر نرخ بهره داشته باشند. بازارهای بورس اکثر این کشورها از این تصمیم بانک مرکزی آمریکا استقبال کرده اند.»

یورونیوز: ایالات متحده منشاء بحران اقتصادی در دنیا معرفی شده است. آیا اکنون این کشور می تواند منشاء بهبود اوضاع اقتصادی در دنیا شود؟

کرگ ارلام: «بله آمریکا واقعا منشاء بحران اقتصادی در دنیا بود. در این زمان به اقتصاد کشور آسیب فراوانی رسید. اما آمریکا اولین کشوری هم بود که برای مقابله با این بحران اقدام کرد و همواره بدنبال راه حلی برای عبور از آن بود. در ابتدا آمریکا متحمل سختی زیادی شد اما امروز از نتیجه مثبت تصمیمات مناسب گذشته بهره مند می شوند. اما کشورهای دیگر اندکی تاخیر دارند. بریتانیا برای اولین افزایش نرخ بهره خود شش ماه تاخیر خواهد داشت و حوزه پولی یورو دو سال. اما اعتقاد دارم اقتصاد قوی آمریکا برای اقتصاد دنیا منفعت داشته باشد. اگر قدرتمندترین اقتصاد دنیا اوضاع مطلوبی داشته باشد همه دنیا از این وضعیت بهره می جوید.»

تصمیم سیاستگذاران بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا مبنی بر افزایش نرخ بهره این نهاد با استقبال و واکنش مثبت بازارهای بورس در اروپا مواجه شده است. شاخص سهام در اواسط کار روز پنجشنبه بازار بورس لندن افزایشی معادل ۱.۴۷ درصد داشته است. این رونق ارزش سهام در بازار بورس فرانکفورت ۳.۲۱ درصد گزارش شده است.داوید کوهل، کارشناس بانک سوییسی «جولیوس بائر» درباره واکنش بازارهای مالی به تصمیم بانک مرکزی آمریکا می گوید: «این تصمیم با استقبال روبرو شد. زیرا اساسا انتظار این چنین تصمیمی وجود داشت. بازارها این موضوع را دوست دارند که انتظارات آنها واقعا برآورده شود.»سرمایه گذاران در بازارهای مالی این تصمیم بانک مرکزی ایالات متحده را بعنوان نشانه ای از وجود ثبات نسبی در اقتصاد این کشور تعبیر کرده اند.سیاستگذاران بانک مرکزی آمریکا نیز در تصمیم خود برای افزایش نرخ بهره، میزان رشد اقتصادی کشور، بازار کار و وضعیت نرخ تورم را مناسب ارزیابی کرده اند.

کنگره ایالات متحده آمریکا موافقت خود را با صادرات نفت این کشور اعلام کرده است. این تصمیم تاریخی به ۴۰ سال توقف روند صادرات نفت آمریکا پایان می دهد.بدنبال تصمیم سازمان اوپک در سال ۱۹۷۵ مبنی بر تحریم نفتی ایالات متحده، این کشور صادرات نفت خود را متوقف کرده بود.حجم تولید نفت خام ایالات متحده از ۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۰۸ به حدود ۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۴ افزایش یافته است. استفاده از تکنولوژی «شکست هیدرولیکی» برای تولید نفت در افزایش ۷۴ درصدی تولید نفت آمریکا موثر بوده است.

در حالی که بانک مرکزی آمریکا این هفته همه توجه ها را به خود جلب کرده است در برنامه این هفته «نبض تجارت»اقتصاد این کشور و سیاستهای پولی غیرمتعارف این نهاد را برای عبور از بحران اقتصادی بررسی می کنیم.هدف بانک مرکزی ایالات متحده در تبین سیاستهای پولی خود اشتغالزایی و ایجاد ثباتی نسبی در قیمتهاست. در سال ۲۰۰۸ این نهاد برای مقابله با بحران اقتصادی از ساز و کارهای «غیرمتعارف» استفاده کرد. هدف از این اقدام تقویت اوضاع اقتصادی کشور بوده است. در این رابطه یک سری برنامه و تدابیر حمایتی به مرحله اجرا درآمد.زمانی که درجا زدن اقتصاد ایالات متحده در سال ۲۰۰۷ آغاز شد بانک مرکزی این کشور در ۱۰ مرحله نرخ بهره خود را کاهش داد.

این نرخ از ۴.۷۵ درصد در ماه سپتامبر سال ۲۰۰۷ به بین صفر تا ۰.۲۵ درصد در ماه دسامبر سال ۲۰۰۸ تنزل پیدا کرد. هدف اصلی از این کاهش نرخ بهره جلوگیری از آشفتگی مالی و اقتصادی در بازارهای داخلی بوده است.کاهش نرخ بهره بانکی روش سنتی بانکهای مرکزی برای مبارزه علیه رکود اقتصادی است. این روش راه را برای بانکها جهت دریافت وامهای ارزان باز می کند. اما بحران موجب شد بانک مرکزی به خرید ماهانه اوراق قرضه نیز روی آورد. اولین دور از اجرای برنامه «تسهیل کمی» در سال ۲۰۰۸ اغاز شد.در نهایت سیاستگذاران بانک مرکزی روز چهارشنبه شانزدهم دسامبر در پایان نشست دو روزه خود اوضاع اقتصادی کشور را برای افزایش ۰.۲۵ درصدی نرخ بهره این نهاد مناسب ارزیابی کردند.

نشست مهم دو روزه بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا به ریاست جانت یلن روز سه شنبه در مقر این نهاد در واشنگتن آغاز می شود.در این اجلاس سیاستگذاران بانک مرکزی آمریکا درباره افزایش نرخ بهره بانکی این نهاد با یکیدگر بحث و تبادل نظر می کنند و در نهایت تصمیم خود را روز چهارشنبه اعلام خواهند کرد.بانک مرکزی ایالات متحده برای ایجاد ثباتی نسبی در اوضاع اقتصادی کشور نرخ بهره خود را از ۵.۲۵ درصد در سال ۲۰۰۷ مرتبا کاهش داده است. در حال حاضر این نرخ بین ۰.۱۰ تا ۰.۲۵ درصد است.اریک ویگاند، کارشناس «یو اس بانک» درباره این نشست دو روزه گفت: «همه ما با اضطراب پیش بینی می کنیم و انتظار می کشیم که بانک مرکزی آمریکا از نرخ بهره نزدیک به صفر درصد فاصله گیرد و اولین مرحله برنامه افزایش نرخ بهره را به مرحله اجرا درآورد. ارزیابی می کنیم این افزایش نرخ بهره ۰.۲۵ درصد باشد و روند افزایش آن ادامه پیدا کند. با وجود این پیش بینی می کنیم این افزایش با وضعیت اقتصادی ارتباط تنگاتنگی داشته باشد.»پیش از این در سال ۲۰۱۴ بانک مرکزی آمریکا پس از آنکه وضعیت بازار کار در کشور و نرخ تورم را مناسب ارزیابی کرد، برنامه خرید ماهانه اوراق قرضه دولتی از جمله تدابیر حمایتی خود را متوقف کرد.تصمیمات کمیته سیاست پولی تاثیر مستقیمی بر بازارهای مالی در سراسر دنیا خواهد داشت.

موسسه اعتبار سنجی مودی نسبت به پیش بینی های قبلی خود درباره قیمت نفت برنت در سال ۲۰۱۶ تجدیدنظر کرده است. براین اساس میانگین قیمت نفت برنت دریای شمال ۴۳ دلار ارزیابی شده که نسبت به پیش بینی های قبلی ۱۰ دلار کاهش دارد.بنابر گزارش این آژانس در صورت افزایش سطح تولید نفت ایران پس از لغو احتمالی تحریمهای بین المللی، اثر کاهش تولید نفت ایالات متحده خنثی خواهد شد و قیمت نفت به روند نزولی خود ادامه خواهد داد.به اعتقاد این موسسه رسیدن به تعادل بین عرضه و تقاضای نفت در بازار، تا پیش از سال ۲۰۲۰ ممکن نخواهد بود.

آهنگ رشد بازار فروش خودروی نو در اتحادیه اروپا در ماه نوامبر سال جاری به خود شتاب گرفته است.براساس داده های انجمن خودروسازان اروپایی میزان فروش خودروی نو در کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۱۳.۷ درصد رشد داشته و به رقم بیش از ۱ میلیون ۱۲۴ هزار دستگاه خودرو رسیده است. این رقم ۱۱ درصد بالاتر از آمار ماه اکتبر گزارش شده است. بیشترین تقاضا در بازارهای ایتالیا، فرانسه، آلمان، بریتانیا و اسپانیا ثبت شده است.در بین مارکهای مشهور رشد فروش خودورهای ساخت شرکت فولکس واگن افزایش قابل توجهی نداشته است.

با نزدیک شدن زمان نشست بانک فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) که همه بی صبرانه منتظرش بودند، تنش در بازارهای جهانی و خاورمیانه و شمال آفریقا بیشتر شده است: قیمت ارز، کالا و سهام دستخوش تغییرات سریع شده است.از آغاز سال جاری میلادی، جنت یلن، رییس بانک مرکزی آمریکا قول افزایش نرخ بهره را داده بود، اما این افزایش چند بار به تعویق افتاد و هر بار تعویق، تأثیری قابل ملاحظه بر بازارها داشت. اکنون که زمان کوتاهی تا تصمیمگیری نهایی مانده است، تصمیمی که می تواند وضعیت بازارها را دگرگون کند، چندین سؤال درباره گزینه های بانک مرکزی آمریکا مطرح است. این نشست قرار است روزهای ۱۵ و ۱۶ دسامبر برگزار شود.

وضعیت آشفته بازارهای سهام، ارز و کالا ( ادامه مطالب ... )

علیرغم شکست حزب راست افراطی «جبهه ملی» فرانسه در دور دوم انتخابات استانی در این کشور دولت سوسیالیست فرانسه نتیجه این انتخابات را بعنوان زنگ خطری برای خود بشمار می آورد. از مجموع سیزده استان فرانسه، نمایندگان حزب حاکم یعنی سوسیالیست ها تنها در پنج استان بیشترین رأی را آوردند.بدین ترتیب وزارت اقتصاد و دارایی فرانسه خود را برای اجرای برنامه های جدید اقتصادی دولت این کشور آماده می کند.در برنامه های اقتصادی جدید دولت فرانسه مبارزه موثرتر علیه معضل بیکاری از طریق گسترش دوره های آموزشی برای جوانان و ایجاد بستر برای افزایش روند اشتغالزایی جایگاه ویژه ای دارد. براساس آمار ماه اکتبر، ۳.۵ میلیون نفر در مراکز کاریابی فرانسه ثبت نام کرده اند.متیو بیسلی، کارشناس شرکت «هندرسون» می گوید: «با نتایج انتخابات آخر هفته امید لوپن برای داشتن نقشی اجرایی در کشور در آینده نزدیک به یاس تبدیل شد. خیال سرمایه گذاران از اینکه فرانسه میانه روی را برگزیده نسبتا راحت شده، این در حالی است که این کشور بدنبال احیای چشم اندازهای اقتصادی خود برای سال ۲۰۱۶ است.»پیش بینی می شود شتاب آهنگ رشد اقتصادی فرانسه در سال ۲۰۱۶ به رقم ۱.۴ درصد برسد. نرخ بیکاری ۱۰.۴ درصد جمعیت فعال این کشور باشد و میزان کسری بودجه آن به رقم ۳.۴ درصد تولید ناخالص داخلی برسد.نرخ بالای جرم و جنایت، بیکاری و فقر در حومه های شهرهای بزرگ فرانسه معضلی است که سالها دولتهای چپ و یا راست گرای این کشور برای مبارزه با آن تلاش زیادی می کنند.

سقوط قیمت نفت برنت طی یازده سال اخیر بی سابقه گزارش شده است

قیمت نفت برنت دریای شمال روز دوشنبه به پایین ترین حد خود طی یازده سال اخیر سقوط کرده است. در بازار معاملات نفتی هر بشکه نفت برنت ۳۶.۵ دلار مورد داد و ستد قرار گرفته است.از سوی دیگر قیمت نفت خام سبک ایالات متحده آمریکا «WTI» در بازار نیویورک با ۳.۹ درصد افت به رقم ۳۴ دلار و ۶۰ سنت در ازای هر بشکه رسیده است.انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی مبنی بر ادامه روند افت بازار نفت در دنیا در آینده نزدیک به سقوط قیمت طلای سیاه در بازار دامن زده است.قیمت نفت از اواسط سال ۲۰۱۴ از میانگین ۱۱۰ دلار در ازای هر بشکه به زیر رقم ۴۰ دلار در ماه دسامبر سال جاری سقوط کرده است.

سوئد در نظر دارد به تدریج استفاده از پول نقد در معالات را حذف و سیستم پرداخت پول با تلفنهای همراه و کارتهای اعتباری را جایگزین آن کند. در حال حاضر تنها ۸۰ میلیارد کرون معادل ۸.۵ میلیارد یورو پول نقد در چرخه پولی این کشور وجود دارد که نسبت به ۶ سال گذشته ۴۰ میلیارد کرون کمتر است.براساس گزارشها کشورهای دیگری نظیر دانمارک و یا فرانسه برنامه حذف کامل پول نقد را در دست بررسی دارند.یک کارمند موزه سلطنتی اقتصاد و پول در سوئد می گوید: «پول در تشکیل هویت ملی نقش ایفا می کند. پولی که من استفاده می کنم مربوط به کشور من می شود. استفاده از پول ملی نوعی غرور را نیز بدنبال دارد، مخصوصا زمانی که آنرا با واحد پولی دیگر تبادل می کنیم. بنابراین داشتن واحد پولی نوعی غرور ملی بدنبال دارد.»حذف پول نقد از سیستم گردش پول می تواند در کاهش جرایم مرتبط از جمله سرقتهای مسلحانه از بانکها و یا سرقت از کامیونهای حمل پول همچنین برای سرکوب جرایمی چون پول شویی و حتی تروریسم موثر باشد.

شرکت نفتی رویال داچ شل در نظر دارد پس از خرید گروه نفتی بریتانیایی «بی جی گروپ» ۲ هزار و ۸۰۰ نفر از نیروی کار خود را حذف کند.پیش از این سقوط قیمت نفت موجب شده بود رویال داچ شل برنامه حذف مشاغل وسیعی را به مرحله اجرا درآورد و ۷ هزار و ۵۰۰ نفر از کارکنان خود را از کار برکنار کند.هدف اصلی از اجرای این برنامه تعدیل نیروی کار رسیدن به بازدهی معادل ۳.۵ میلیارد یورو پس از اجرای پروژه تملک و ادغام با کمپانی بی جی گروپ است. ارزش این نقل و انتقال که باید به تایید سهامداران برسد ۴۷ میلیارد پوند گزارش شده است.

کلیک کنید

آژانس بین المللی انرژی در آخرین پیش بینی های خود درباره وضعیت بازار نفت اعلام کرده این بازار حداقل تا پایان سال ۲۰۱۶ بدلیل عدم کاهش سطح تولید نفت کشورهای عضو اوپک و کاهش میزان تقاضا اشباع خواهد بود و قیمت نفت روندی نزولی خواهد داشت.انتشار این خبر قیمت نفت برنت دریای شمال را در روز جمعه به رقم ۳۹ دلار در ازای هر بشکه رساند. قیمت نفت خام سبک ایالات متحده آمریکا نیز در بازار معاملات نفتی نیویورک ۳۶.۵ دلار در ازای هر بشکه گزارش شده است.فتیح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین المللی انرژی می گوید: «روند رشد تقاضا در سال ۲۰۱۶ ضعیف خواهد بود. احتمال ورود ایران به بازار پس از لغو کامل تحریمها نیز وجود دارد. دلیل کمی وجود دارد برای اینکه قیمتها افزایش یابد. بنابراین در سال ۲۰۱۶ نیز با کاهش قیمت نفت روبرو خواهیم بود.»سازمان اوپک در آخرین نشست خود برای کمک به افزایش قیمت نفت در بازار، سطح تولید روزانه خود را کاهش نداد. این سازمان با اتخاذ این استراتژی بدنبال حفظ و تثبیت موقعیت خود در بازار است.از سوی دیگر این سیاست تولید، موجب می شود تعادل بین هزینه تولید و فروش برای کشورهای غیر عضو اوپک بهم خورد. در نتیجه این کشورها مجبور خواهند بود میزان تولید خود را کاهش دهند. آژانس بین المللی انرژی پیش بینی کرده تا سال ۲۰۱۶ کاهش سطح تولید کشورهای غیر عضو اوپک به رقم ۶۰۰ هزار بشکه در روز برسد.

سطح تولید روزانه نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک به بالاترین رقم طی سه سال اخیر رسیده است.براساس گزارش ماهانه این سازمان که روز پنجشنبه منتشر شد سطح تولید اوپک در ماه نوامبر سال جاری به رقم ۳۱ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز رسیده که نسبت به ماههای گذشته بیش از ۲۳۰ هزار بشکه و نسبت به سال ۲۰۱۴ حدود ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه افزایش دارد.بالارفتن سطح تولید نفت عراق یکی از اعضای این سازمان عامل این افزایش تولید معرفی شده است.از سوی دیگر اوپک در گزارش خود پیش بینی کرده سطح تولید نفت کشورهای غیرعضو این سازمان تا سال ۲۰۱۶ حدود ۳۸۰ هزار بشکه در روز کاهش یابد و به رقم کمی بیش از ۵۷ میلیون بشکه در روز برسد. این رقم بالاتر از ارزیابی های پیشین این سازمان است.سقوط شدید قیمت نفت و بالابودن هزینه تولید آن کشورهای غیرعضو اوپک را به کاهش سطح تولید خود مجبور می کند.

ایرلند بیش از پیش به روند رشد اقتصادی خود در سال ۲۰۱۵ خوش بین است. براساس پیش بینی های دولت این کشور تولید ناخالص داخلی ایرلند تا پایان سال جاری میلادی به رقم ۷ درصد خواهد رسید. در ارزیابی های قبلی این میزان از رشد ۶.۲ درصد اعلام شده بود.کاهش ارزش یورو در برابر دلار آمریکا با افزایش میزان تقاضا و افت نرخ بیکاری همراه شده و به آهنگ رشد اقتصادی این کشور شتاب بخشیده است.ایرلند دو سال پیش خود را از برنامه کمکهای مالی اعطایی توسط گروه تروئیکا، شامل بانک مرکزی اروپا، صندوق بین المللی پول و اتحادیه اروپا خارج کرد.

در حالی که سیاستهای پولی بانک مرکزی اروپا بر مبنای افزایش آهنگ رشد اقتصادی در حوزه پولی یورو و مبارزه با خطر تورم منفی بنا شده آمارها از شتاب گیری میزان رشد اقتصادی این منطقه حکایت دارد.براساس داده های موسسه آمار اتحادیه اروپا «یوروستات» تولید ناخالص داخلی این منطقه در سه ماهه سوم سال جاری میلادی ۰.۳ درصد نسبت به سه ماهه دوم رشد داشته است. در بازه زمانی یک ساله نیز این میزان از رشد ۱.۶ درصد گزارش شده است.افزایش میزان خرج و مصرف خانوارها عامل اصلی شتاب گیری روند رشد اقتصادی در این منطقه بوده و افت بخش صادرات را جبران کرده است.

بانک مرکزی فرانسه نسبت به پیش بینی های خود درباره رشد اقتصادی این کشور در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۵ تجدیدنظر کرده است. این میزان از رشد ۰.۳ درصد ارزیابی شده که نسبت به پیش بینی های قبلی ۰.۱ درصد افت دارد.حملات تروریستی ۱۳ نوامبر در پاریس عامل اصلی افت تولید ناخالص داخلی فرانسه در سه ماهه آخر سال معرفی شده است.میانگین رشد اقتصادی فرانسه، دومین قدرت اقتصادی حوزه پولی یورو تا آخر سال ۲۰۱۵ میلادی ۱.۲ درصد پیش بینی شده که نسبت به ارزیابی های پیشین تغییری ندارد.

کلیک کنید

روند اشتغالزایی در ایالات متحده آمریکا در ماه نوامبر سال جاری بالاتر از پیش بینی ها گزارش شده است. نرخ بیکاریدر این کشور نیز ۵ درصد جمعیت فعال آن اعلام شده که پایین ترین نرخ طی هفت سال اخیر ارزیابی شده است.اقتصاد ایالات متحده در ماه نوامبر، ۲۱۱ هزار فرصت شغلی ایجاد کرده است. اگر چه این آمار کمتر از ماه اکتبر، با ۲۹۸ هزار فرصت شغلی جدید بوده اما اشتغالزایی در این کشور از ماه اوت سال جاری روندی صعودی به خود گرفته است.سیاستگذاران بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا در نشست مهم ۱۵ و ۱۶ دسامبر خود برای ایجاد تحول در سیاست پولی این نهاد، آمار و ارقام مربوط به بازار کار در کشور را بررسی خواهند کرد.جانت یلن، رییس این بانک مرکزی ایالات متحده (فدرال رزرو) می گوید: «پیشرفتهای موجود در بازار کار منطبق با قضاوت من درباره پیش بینی نرخ تورم در دراز مدت است. نسبت به رسیدن به نرخ تورم دو درصدی خوش بین هستم. حفظ نرخ بهره در سطح حال حاضر آن برای مدت زیاد، میزان ریسک پذیری در بازار را بالا می برد و می تواند در ثبات سیستم مالی اختلال ایجاد کند.»پیش بینی می شود سیاستگذاران بانک مرکزی ایالات متحده در نشست دو روزه آتی خود نسبت به بالا بردن نرخ بهره این نهاد با یکدیگر به توافق برسند. مدتهاست که نرخ بهره بانکی بانک مرکزی آمریکا نزدیک به صفر است.

شایعات زیادی مبنی بر افزایش اندک سطح تولید نفت سازمان اوپک بازار معاملات نفتی را در روز جمعه با آشفتگی شدیدی همراه کرد.براین اساس تولید نفت اوپک به ۳۱.۵ میلیون بشکه در روز خواهد رسید که یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه بیشتر از سطح تولید این سازمان تا پیش از نشست روز جمعه بوده است.بدین ترتیب در واکنش به این تحولات قیمت نفت خام سبک ایالات متحده با افتی معادل ۲ درصد مواجه شد و به رقم کمی بیش از ۴۰ دلار رسیده است. قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال نیز با افت ۱.۴ درصدی حدود ۴۳ دلار گزارش شده است.

سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک در پایان نشست فصلی روز جمعه خود در سطح تولید روزانه نفت این سازمان تغییری ایجاد نکرد. بنابراین دوازده کشور عضو اوپک برای کاهش سطح تولید خود و مقابله با روند نزولی قیمت نفت با یکدیگر به توافق نرسیدند. اوپک خواهان مذاکرات بیشتر در این زمینه با کشورهای غیرعضو این سازمان است.عبدل الله البدری، دبیرکل اوپک در این رابطه گفت: «حجم تولید خود را اعلام نکرده ایم. زیرا بدنبال مذاکرات با کشورهای غیرعضو اوپک هستیم. می خواهیم ببینیم آیا می توان به توافقی بر مبنای اراده جمعی برای جلوگیری از سقوط قیمت نفت دست یافت.»در حالی که تا اواسط کار روز جمعه بازارهای معاملات نفتی قیمت نفت برنت بیش از ۴۴.۵ دلار در ازای هر بشکه بود، انتشار شایعاتی مبنی بر افزایش سطح تولید اوپک تا سقف ۳۱.۵ میلیون بشکه در روز قیمت آنرا به رقم ۴۳ دلار در ازای هر بشکه تنزل داد.اوپک برای از دست ندادن سهم خود در بازار و مقابله با روند تولید نفت کشورهای غیرعضو، استراتژی عدم کاهش سطح تولید روزانه نفت خود را در دستور کار قرار داده است. برخی از اعضای اوپک از جمله ونزوئلا و الجزائر با تداوم این سیاست تولید مخالف هستند. اقتصاد این کشورها وابستگی شدیدی به صادرات نفت دارد.دالین حسن، خبرنگار اعزامی یورونیوز به مقر اوپک در وین می گوید: «تصمیم اوپک مبنی بر عدم تغییر در استراتژی خود دوره جدیدی از گمانه زنی ها را آغاز می کند و براین اساس قیمت نفت می تواند بازهم کاهش یابد. به اعتقاد کارشناسان در صورت ادامه سقوط قیمت نفت، اقتصاد کشورهای عضو اوپک که به درآمد نفت وابستگی زیادی دارد در مقابل یک آزمون بزرگ استقامت قرار می گیرد.»